سود مایع و سود سوز آور و کاستیک سودا همگی به یک ماده با فرمول شیمیایی سدیم هیدروکسید NaOH اشاره دارند. سود مایع دارای کاربرد های بسیار گسترده ای در زندگی انسان امروزی می باشد و ردپای آن در اکثر محصولات اطراف ما وجود دارد. در این مطلب به معرفی روشی برای تولید سود مایع در منزل یا دانشگاه در مقیاس کوچک و به روش الکترولیز می پردازیم. برای تولید کاستیک سودا با کیفیت مناسب ، مراحل را به صورت دقیق انجام دهید.

مواد و وسایل لازم برای تولید سود مایع در منزل

برای تولید سود مایع در مقیاس کوچک ما به باتری (بزرگ چراغ قوه ای) ، یک لیوان شیشه ای ، سیم مسی ، نمک به اندازه یک قاشق غذاخوری ، چسب نواری و یک تکه مقوای محکم نیاز داریم.

ترکیب مواد اولیه

لیوان شیشه ای را پر از آب کنید (در حدود ۳۰۰ میلی لیتر آب) و آن را بر روی سطح صاف و محکمی بگذارید. سپس یک قاشق غذاخوری نمک را داخل آب ریخته و انقدر هم بزنید تا کاملا حل شود.

برقراری الکتریسیته

از این مرحله به بعد باید با احتیاط بیشتری پیش رفت. دو سر سیم مسی را از میان مقوا عبور داده و آن را با چسب نواری به خوبی فیکس کنید. مقوا را بر روی لیوان به صورتی قرار دهید که حدود یک و نیم سانت از سیم لخت داخل آب نمک باشد. مقوا نباید تمام سطح لیوان را بپوشاند که مانع از تهویه آن گردد. دیگر سرهای سیم ها را به قطب منفی و مثبت باتری وصل کرده و با چسب تثبیت کنید.

انجام الکترولیز

با بر قراری جریان الکتریسته به داخل محلول آب نمک ، کم کم شاهد ایجاد حباب هایی در دو سر سیم خواهید بود. مولکول های اکسیژن در اطراف سیم متصل به قطب مثبت و هیدروژن در اطراف سیم متصل به قطب منفی ایجاد می شوند. با وجود اینکه هیدروژن یک گاز قابل اشتعال بوده و اکسیژن هم یکی از ملزومات ایجاد آتش می باشد ولی به دلیل حجم کم تولید سود مایع ، خطری ایجاد نمی کند. همین طور که حباب تولید می شود ، رفته رفته کاستیک سودا هم شکل می گیرد.

اتمام تولید سود مایع

اجازه دهید سیم ها تا زمانی که دیگر حبابی تولید نشود در داخل محلول باقی بماند. پس از اتمام حباب زنی ، سیم ها را از محلول خارج کرده و سر دیگر آن را از باتری جدا نمایید.

نتایج را بررسی کنید

کاستیک سودا در داخل آب محلول است به این معنی که مولکول های آب و سدیم هیدروکسید با هم پیوند خورده اند. این محلول آبکی همان چیزی می باشد که سود مایع نام دارد. البته خلوص آن کمتر از ۱۵ درصد است به این معنی که به شدت رقیق می باشد.

استخراج سود مایع

طبق اصول علمی ، دمای جوش و تبخیر آب در ۱۰۰ درجه سانتی گراد می باشد در حالی که کاستیک سودا در ۱۳۸۸ درصد سانتی گراد به جوش می آید. بنابراین منطقی ترین روش برای جدا سازی سود مایع از آب ، جوشاندن محلول است. برای این منظور:

– محلول را در داخل ظرفی از جنس استنلس استیل یا تیتانیوم ریخته و آب را زیر یک هود بجوشانید (هشدار: بخارات آن تحریک کننده و سمی است).

– حال سود مایع با خلوص حدودا ۶۵ درصد به دست آمده است. به دلیل اینکه کاستیک سودا ماده ای با خاصیت قلیایی بسیار زیاد است می تواند باعث تحریک و سوختن پوست شود بنابراین برای حمل آن از دستکش استفاده کنید.