بنتونیت خوراکی چیست؟

بنتونیت خوراکی با نام خاک رنگبر برای تصفیه روغن های خوراکی مثل روغن پخت و پز و روغن سرخ کردنی استفاده می شود. کارخانجات در فرآیند تصفیه روغن ها از ترکیبات شیمیایی و معدنی مختلف مثل کربن فعال ، سیلیکاژل و … استفاده می کنند اما ویژگی خاک رس بنتونیت خوراکی این است که یک ماده معدنی می باشد و نیازی به انجام فرایند های شیمیایی و هزینه بر به منظور استفاده در صنایع غذائی ندارد. ویژگی دیگر خاک بنتونیت این است می توان به راحتی با استفاده از اسید های معدنی مثل اسید سولفوریک و اسید هیدروکلریک و یا با حرارت دهی ، ساختار آن را تغییر داده و به اصطلاح آن را فعال نمود.

بنتونیت چیست؟

بنتونیت یک خاک رس معدنی آلوم سیلیکاتی چند لایه از نوع اسمکتیت یا مونتموریونیت است که از کانی های معدنی مختلفی تشکیل می شود. این خاک در معادن ممکن است حاوی فلزات سنگین نظیر سرب ، جیوه ، آرسنیک باشد.

بنتونیت خوراکی یک خاک جاذب است و دارای دو نوع کلسیمی و سدیمی می باشد. بنتونیت سدیمی دارای کاتیون های ⁺Na است و قدرت جذب آب بسیار بالایی دارد. این محصول بیشتر در عملیات حفاری چاه ها نفت و آب ، تولید قالب های ریخته گری و بنتونیت خوراک دام و طیور کاربرد دارد. بنتونیت کلسیمی توان تورم پذیری بالایی نداشته و قدرت جذب آب آن پایین است اما ویژگی تعویض پذیری کاتیون ها را دارد که برای جذب یون ها عالی می باشد.

بنتونیت خاک رنگبری روغن

فواید و خواص مصرف بنتونیت خوراکی

بنتونیت خوراکی یا خاک رنگبری مزایای زیادی در تولید روغن با کیفیت دارد. اصولا بدون استفاده از مواد رنگبر ، نمی توان روغن ها را تصفیه کرد. خاک رنگبر با کاهش مواد ناخواسته مثل کلروفیل ، فئوفایتین ، فئوفورباید ، حذف قرمزی روغن ، کاهش میزان مضرات اکسید شدن مثل تولید آلدئیدها ، ستن ها و هیدرو کربورها ، افزایش مقاومت اکسیداتیو روغن ، از بین بردن حالت صابونی ، دفع فسفاتید ها و دفع فلزات سنگین و مواد سمی موجب افزایش کیفیت روغن می شود.

فعال کردن بنتونیت خوراکی

فعال کردن بنتونیت به معنی افزایش توان این خاک معدنی در جذب ناخالصی ها و مواد مضر روغن است. فعال کردن بنتونیت از نظر علمی از طریق جایگزین کردن یون هیدروژن به جای یون های آلومینیوم ، آهن و منیزیم است. تولید بنتونیت فعال و میزان فعال سازی بستگی به عوامل مختلفی از جمله نوع خاک دارد. هدف از فعال کردن بنتونیت خوراکی ، بهبود ویژگی های شیمیایی این ماده نظیر افزایش سطح مخصوص ، قدرت جذب ، تخلخل ، تصحیح pH ، تنظیم رطوبت و دانه بندی است که در نهایت خواص بنتونیت را به شکل چشمگیری افزایش می دهد.

انجام فرایند های فعال سازی بستگی به عوامل مختلفی نظیر نوع خاک ، میزان جذب و وجود مواد زیان آور دارد. انتخاب و فراوری خاک بنتونیت خوراکی دارای استاندارد های خاصی می باشد که توسط اداره کل نظارت بر مواد غذایی ، آشامیدنی ، آرایشی و بهداشتی و با همکاری اداره کل آزمایشگاههای کنترل غذا و دارو ، معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی ، معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران ، معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گیلان ، سازمان حفاظت از محیط زیست و انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران تعیین گردیده است. این استاندارد ها دارای ضوابط ویژه‌‌ی ۱۰ گانه ای هستند که به شرح زیر می باشد:

۱- انتخاب معدن بنتونیت بر اساس نوع خاک ، میزان جذب ، میزان آلودگی و رطوبت

۲- کانه آرایی (حفظ مواد ناخالص و ناخواسته)

۳- همگن سازی پالپ (بر اساس نیاز مصرف کنندگان)

۴- تنظیم پالپ (تنظیم میزان مواد جامد)

۵- فعال سازی (با انجام فرایند های اسید زنی ، اعمال حرارت و ایجاد فرایند های شیمیایی)

۶- تصفیه پساب (بازیابی اسید اضافی از طریق شستشو)

۷- آیگیری (حذف رطوبت اضافی)

۸- خشک کردن نهائی

۹- دانه بندی محصول

۱۰- بسته بندی مناسب (به منظور جلوگیری از آلوده شدن خاک رنگبر)