ملات شفته آهک, ملات آهکی, شفته کاری, اختلاط شفته آهک
طرز تهیه و عمل آوری ملات شفته آهک
2023-03-23
سولفات آلومینیوم
2023-03-30

سود مایع

1 ستاره2 ستاره3 ستاره4 ستاره5 ستاره (30 رای, میانگین: 4,73 از 5)
Loading...

سود مایع چیست ؟

فرمول شیمیایی : NaOH

نام های لاتین : Caustic soda | Lye | Sodium hydroxide

سایر اسامی : کاستیک سودا | سود سوز آور | سدیم هیدروکسید

سود مایع سوز آور یک ترکیب شیمیایی بسیار پر مصرف متشکل از یون های سدیم و هیدروکسید است. pH بسیار بالا سبب شده تا سود مایع یک ماده بسیار خورنده و سوزاننده باشد به همین علت آن را کاستیک سودا (به فارسی : سود سوز آور) می نامند. حالت فیزیکی سود کاسیتک به شکل مایعی شفاف و بی رنگ (در حالت خالص) ، غیر قابل اشتعال و بدون بوی خاصی است که تمایل زیادی به جذب گاز دی اکسید کربن اطراف خود دارد.

نگهداری سود مایع نیازمند شرایط خاصی می باشد تا خلوص آن حفظ شده و زیانی برای انسان و محیط ایجاد نکند. سود سوزآور مایع از جمله مهم ترین مواد قلیایی است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در صنایع مختلف کارایی دارد. در ایران نیز سالیانه صد ها هزار تن سود سوز آور به مصرف کارخانجات و صنایع تولیدی و خدماتی می رسد.

سود مایع ۵۰ درصد

از نظر عملی امکان تولید این محصول تا خلوص پنجاه درصد وجود دارد که به سود مایع ۵۰ درصد شهرت دارد. البته بسته به نیاز صنایع می توان خلوص سود سوزاور مایع را بین ۳۰ تا ۵۰ درصد تنظیم نمود ولی سقف خلوص آن ۵۰ درصد می باشد. در صورت افزایش خلوص ، شروع به جامد شدن می نماید.

موارد مصرف و کاربرد سود مایع

همانگونه که گفته شد ، کاستیک سودا مایع یک ماده بسیار مصرفی است و به عنوان ماده اولیه یا ماده کمکی در تولید بسیاری از محصولات اهمیت دارد. با وجود اینکه از سود مایع در صنایع تصفیه آب ، تنظیم pH ، صنایع غذایی و خوراکی ، تولید ترکیبات شیمیایی و … استفاده می شود ولی مهم ترین موارد مصرف سود مایع در دو صنعت تولید کاغذ و تولید صابون است. محلولی ۵ درصد از سود مایع می تواند یک ماده شوینده بسیار مناسب باشد. همچنین در موارد آزمایشگاهی مانند تتراسیون اسید – باز و یا شناسایی مواد اسیدی هم از سود سوز آور استفاده فراوانی می شود. معرفی بعضی از صنایعی که به میزان زیادی سود مایع سوز آور مصرف می کنند:

صابون سازی : وجود کاستیک سودا در تولید صابون و شوینده ها به منظور تبدیل چربی ها و روغن های مصرفی در مواد اولیه به صابون است. دیگر مزیت سود سوز آور در تولید صابون به دلیل ایجاد خاصیت سورفکتانت آنیونی که در شوینده ها ضروری است می باشد.

صنایع نفت و پتروشیمی : سود مایع در تولید و استخراج هیدروکربن ها به منظور فراوری آن و کاهش آلودگی های زیست محیطی کاربرد دارد.

صنعت آلومینیوم : اولین مرحله در تولید آلومینیوم خالص ، حل کردن بوکسیت (سنگ خام آلومینیوم) است. برای این منظور از سدیم هیدروکسید استفاده می شود.

کاغذسازی : تولید کاغذ یکی از صنایع وابسته به سود سوز آور مایع می باشد که بیشترین حجم مصرف آن را به خود اختصاص داده است. از سود مایع در این صنعت به منظور پالپ سازی و رنگ بری کاغذ و همچنین تصفیه فاضلاب خروجی استفاده می شود.

رنگرزی پارچه : در تولید برخی انواع پارچه از الیاف طبیعی و نیز الیاف مصنوعی مانند پلی استر و نایلون از کاستیک سودا استفاده می کنند.

سفید کننده : یکی از مواد اولیه ثابت در تولید سفیدکننده ها که به منظور چربی بری و از بین بردن قارچ مصرف می شود محلول سود سوزاور مایع است.

سایر مصارف : سود مایع علاوه بر موارد ذکر شده در تولید بسیاری از مواد شیمیایی سنتتیک نظیر چسب و سیلانت ، علف کش ، حلال ، داروها ، پلاستیک ها و … مصرف می شود.

تولید سود مایع

فرایند اصلی تولید سود سوز آور مایع با استفاده از روش کلر آلکالی است که صنعتی مبتنی بر تولید گاز کلر و مواد قلیایی از طریق الکترولیز محلول های نمکی می باشد. صنعت کلر آلکالی ، خود به سه روش سلول های الکترولیز دیافراگم ، جیوه ای و غشایی (ممبران) تقسیم بندی می شود.

فرایند سلول غشایی (ممبران) با استفاده از سدیم کلراید ، جدید ترین و کم خطر ترین روش تولید سود مایع محسوب می گردد که فاقد معضلات زیست محیطی دو روش دیگر است. خوراک این فرایند ، آب نمک است که با استفاده از روش الکترلیز ، یون کلرید به صورت گاز کلر آزاد شده و یون سدیم در سمت کاتد جذب می گردد و با گاز هیدروژن و یون هیدروکسید ترکیب می شود و سدیم هیدروکسید را تشکیل می دهد. محصول این روش ، تولید سود مایع ۳۰ درصد است که می توان خلوص آن را در واحد تغلیظ تا ۵۰ درصد افزایش داد.

مضرات سود مایع

کاستیک سودا نیز همانند اکثر مواد شیمیایی دارای مخاطراتی برای انسان و محیط زیست است پس باید هنگام کار با آن ، نکات ایمنی را رعایت نمود. سود سوز آور به دلیل ماهیت شیمیایی ، قادر به تجزیه بافت چربی ، پروتئین ، لیپید و مواد آلی است و در نتیجه می تواند به بافت زنده بدن از قبیل پوست و ارگان های داخلی صدمه وارد کند.

از جمله صدمات وارده در اثر تماس کاستیک سودا می توان به سوختگی شیمیایی پوست و ضایعات خفیف یا شدید چشمی اشاره نمود. بخارات ناشی از سود مایع داغ نیز سبب تنگی نفس ، سنگینی قفسه سینه و سوختگی ریوی و دستگاه تنفس می شود. همچنین در صورت بلع می تواند موجب سوختگی سیستم گوارش ، زخم و خونریزی معده و روده ها شود. بنابراین باید در هنگام کار با این ماده از وسایل حفاظتی استفاده نمود و اصول ایمنی را رعایت کرد.

فروش سود مایع در بورس کالا

در ایران چندین تولید کننده سود مایع فعال هستند که برخی از آن ها دولتی و بقیه با مدیریت خصوصی اداره می شوند. محصول سود مایع پتروشیمی هایی نظیر سود مایع پتروشیمی اروند و بندر امام که دولتی هستند ، در بورس کالا عرضه شده و با قیمت های مصوب ، بوسیله حواله به فروش می رسد. سود سوز آور تولیدی پتروشیمی ها به شکل فله در تانکر های بیست و پنج هزار کیلویی ارسال می گردد ولی امکان بشکه گیری آن در بشکه های حدود ۳۰۰ کیلوگرمی نیز وجود دارد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *