بنتونیت خاک رس چیست ؟

بنتونیت Bentonite برای اولین بار در سال ۱۸۹۰ در منطقه بنتون در ایالت مونتانا شناخته و نامگذاری شد. بنتونیت یک کانی معدنی آذرین ایجاد شده از خاکستر های آتشفشانی حاوی اسمکتیت بوده به دلیل دارای بودن منافذی در ساختار خود و نیز شارژ منفی ، قادر به جذب آب و تورم پذیری زیاد است.

اصولا خاک بنتونیت یک نوع خاک رس با دانه بندی بسیار ریز است که دارای حداقل ۸۵ درصد مونت موریلونیت بوده و ساختمان آن از نوع آلومینوسیلیکاتی سه لایه می باشد. بنتونیت خاک رس می تواند حاوی عناصر مختلفی همچون آلومینیوم ، منیزیم ، کلسیم و سدیم در ساختار مولکولی خود باشد.

بنتونیت خاک رس یک پوشش دهنده و پر کننده چند منظوره است که سبب شده در صنایع تولید لاستیک ، رنگ و پوشش ، چسب و سیلانت ، کاشی و سرامیک و … بکار رود. همچنین با استفاده از روش هایی می توان آن را اکتیو کرده و برای تهیه چاه ارت استفاده نمود. فروش بنتونیت صادراتی بیشتر به کشور عراق و کشور های حاشیه خلیج فارس می باشد که از آن برای مصرف در چاه های نفت و گاز خود استفاده می کنند.

انواع بنتونیت

انواع بنتونیت در طبیعت بر اساس ناخالصی ها و عناصر غالب موجود در آن ایجاد می شود. این عناصر به دلیل ویژگی های  ژئومورفولوژی ایجاد شده و بر خصوصیات مختلف خاک بنتونیت ماثر است. انواع مختلف آن عبارتند از:

بنتونیت سدیم دار

فرمول شیمیایی : Al2H2Na2O13Si4

سایر اسامی : بنتونیت سدیمی | بنتونیت سدیک

ویژگی اصلی خاک بنتونیت سدیمی در توان بالای جذب آب و متورم شدن تا چندین برابر حجم خشک آن است. این ماده نوعی سیلانت طبیعی است که بعنوان یک ماده ایدآل ، ارزان ، دائمی و آسان برای مصرف می باشد که فاقد هر گونه آلودگی زیست محیطی است. این خصوصیات بنتونیت سدیم دار آن را برای مصرف در حفر چاه ، ساختمان سازی ، تولید بتن و … مناسب کرده است.

بنتونیت کلسیم دار

فرمول شیمیایی : Ca(Al,Mg)6(Si4010)3(OH)6-nH20

سایر اسامی : بنتونیت کلسیمی

خاک بنتونیت کلسیم دار مانند نوع سدیمی ، قابلیت تورم پذیری بالایی ندارد اما وجود کلسیم در آن ، ویژگی های متفاوتی ایجاد کرده است. این نوع خاک رس قابلیت خوبی در جذب یون ها و سموم دارد. این ماده می تواند هضم و گوارش دام و طیور را بهبود بخشیده و کلسیم مورد نیاز گله را تامین کند. کاربرد های بهداشتی و درمانی از دیگر مصارف بنتونیت خاک رس کلسیمی است.

مصارف و کاربرد بنتونیت چیست ؟

بنتونیت حفاری

استفاده از بنتونیت حفاری در استخراج نفت و گاز دارای مزایای مختلفی است. اولا این ماده سبب خنک شدن مته های حفاری شده و طول عمر تجهیزات را در این صنعت افزایش می دهد. دوما بنتونیت یک سیلانت طبیعی بوده و با ایجاد تورم ، موجب تقویت دیواره های چاه می شود و از ریزش چاه جلوگیری می نماید. سوما با انتقال ضایعات حفاری به سطح سیال ، سبب تسهیل حذف ناخالصی ها می شود.

بنتونیت چاه ارت

از بنتونیت ارتینگ جهت کاهش مقاومت زمین در برابر جریان الکتریسیته استفاده می شود. الکترود ها داخل ژل بنتونیت قرار می گیرد زیرا مقاومت الکتریکی این ماده کمتر از ۳ اهم بوده و همچنین دارای خاصیت تیکسوتروپیک است. مصرف بنتونیت ارت علاوه بر اینکه موجب کاهش هزینه های چاه ارت می شود ، همچنین مقاومت و دوام بسیار زیادی هم دارد.

بنتونیت خوراک دام و طیور

همان طور که گفته شد بنتونیت دارای خاصیت جذب آب و سموم است در نتیجه ، با استفاده از این ماده می توان تاثیر زیان بار وجود قارچ ها و آفلاتوکسین ها را در جیره غذایی دام و طیور از بین برد. بنتونیت نوعی ماده توکسین بایندر است که علاوه بر خشک نگه داشتن خوراک دام و طیور ، سموم ناشی از فعالیت های قارچی و باکتریایی را می کاهد. میزان توصیه شده مصرف در حدود ۴% وزنی می باشد که علاوه بر مزایای گفته شده ، موجب هضم بهتر مواد غذایی در سیستم گوارش حیوانات می گردد.

بنتونیت کشاورزی

بنتونیت در کشاورزی از دو جهت حائض اهمیت می باشد. اولا اینکه این ماده نوعی کانی معدنی حاوی عناصر مغذی نظیر آهن ، کلسیم ، منیزیم و … است که می تواند به عنوان ریزمغذی جذب گیاهان شود. ثانیا خاصیت جذب آب بالای آن برای حفظ آب در خاک ، بخصوص در مناطق خشک و کم باران بسیار مفید است به این صورت که آب موجود در خاک را جذب کرده و سپس به آرامی آن را آزاد می کند و در اختیار گیاهان قرار می دهد. همچنین بنتونیت با افزایش میزان ازت و کربن ، سبب افزایش حاصلخیزی خاک می شود.

بنتونیت گندله سازی

در صنایع گندله سازی از خاصیت چسبندگی بنتونیت برای گلوله کردن کنستانتره آهن سود برده می شود. فرایند به این صورت است که بنتونیت مرطوب را با کنستانتره سنگ آهن در یک صفحه دوار ترکیب می کنند و نیروی گریز از مرکز موجب می شود که این ترکیب ، شکل کروی به خود بگیرد. مصرف بنتونیت در تولید گندله سبب می شود تا آهن در هنگام ذوب ، خرد نشود.

بنتونیت ریخته گری

قالب های ریخته گری فلزات از ماسه ساخته می شود ولی ماسه به تنهایی قادر به حفظ شکل خود در برابر فشار فلز مذاب نیست. بنتونیت دارای خاصیت کلوئیدی و چسبندی مناسبی بوده و از آن به عنوان چسب ماسه در ریخته گری فلزات استفاده می شود. بنتونیت مورد استفاده در این صنعت از نوع سدیمی و با جذب آب بالا می باشد.

بنتونیت بستر گربه

بنتونیت بستر گربه دارای دانه بندی مشخصی بوده و قدرت بسیار بالایی در جذب رطوبت دارد. این عامل موجب خشک نگه داشتن بستر گربه و حیوانات خانگی شده و از انتشار بوی بد در محیط نیز جلوگیری می نماید. همچنین خاصیت بایندری آن باعث محدود کردن فعالیت های قارچی شده و تا حدودی نقش گندزایی دارد.

گل سرشوی

بنتونیت در گذشته های دور و در برخی مناطق کشور به عنوان یک شوینده موی سر مورد استفاده قرار می گرفته است. این ماده علاوه بر خاصیت پاک کنندگی ، برخی یون های مغذی را نیز در اختیار پوست سر قرار می دهد. همچنین به شکل عجیبی سبب نرم شدن و شانه پذیری موها می گردد. این عوامل شده تا آن را به صورت سنتی با نام گل سرشوی یا گل سرشور بنامند.

بنتونیت صادراتی

با توجه به این که بنتونیت دارای کاربرد بسیار زیادی در صنایع پتروشیمی و حفر چاه نفت و گاز بوده و نیز کشور های همسایه ایران اکثرا تولید کننده نفت و گاز می باشند ، در نتیجه سالیانه میزان زیادی بنتونیت صادراتی به کشورهای دیگر ارسال می گردد. بیشترین صادرات ما به کشور عراق و حوزه خلیج فارس بوده و نوع آن ، بنتونیت سدیمی با استاندارد های بنتونیت API و بنتونیت اوکما OCMA می باشد که یا در کیسه جامبوبگ و یا در کیسه ۲۵ کیلوگرمی بر روی پالت عرضه می شود.

کارخانه تولید بنتونیت

کارخانه تولید بنتونیت نیکان تولید ، از جمله بزرگ ترین تولیدکنندگان بنتونیت در منطقه شمال شرق و مرکز کشور می باشد که قادر به تولید حجم بالایی از انواع گوناگون این ماده مصرفی در کلیه صنایع مختلف است. در صورتی که قصد خرید این محصول را به صورت خام یا اکتیو شده ، در سایز بندی ، رنگ بندی و کاربری های مختلف دارید ، با ما تماس بگیرید.