فرمول شیمیایی سولفات آهن دو ظرفیتی هفت آبه : FeSO4·۷H2O
سایر اسامی: سولفات آهن ۲ هپتا هیدراته | فروس سولفات | سولفات آهن آبدار
اسامی لاتین: Ferrous Sulfate heptahydrate | Iron(II) sulfate
مشخصات فیزیکی: سبز رنگ | دارای ساختار کریستالی | محلول در آب
شکل معدنی و طبیعی سولفات آهن ۷ آبه دو ظرفیتی : ملانتریت Melanterite
عنصر آهن یکی از مواد اولیه مورد نیاز بدن تمام موجودات زنده از جمله انسان و گیاهان است. همچنین در صنایع مختلف تولیدی و خدماتی نیز کاربرد دارد. یکی از اشکال ترکیبی و یونیزه آهن ، سولفات آهن ۲ ظرفیتی ۷ آبه است که در دسته نمک های آهن و اسید سولفوریک قرار داشته و به نام فروس سولفات شهرت دارد. در کشاورزی از کود سولفات آهن ۲ برای درمان بیماری کلروز Chlorosis و در انسان به منظور درمان کمبود آهن موسوم به Iron deficiency anemia که در اثر کاهش تعداد سلول های قرمز خون ایجاد می گردد استفاده می شود.
آهن یکی از عناصر ۱۷ گانه ضروری برای رشد گیاهان است که نقشی حیاتی در ایجاد رنگ سبز برگ ها ، انتقال فتوسنتزی الکترون ها ، تنفس گیاه ، ایجاد کلروفیل و بسیاری واکنش های آنزیمی دارد. بیماری کمبود آهن در گیاهان به دو دلیل ایجاد می شود ، دلیل اول فقر آهن خاک و دلیل دوم ، آهکی بودن خاک کشاورزی است. هر دوی این مشکلات را می توان با استفاده از کود سولفات آهن دو ظرفیتی هفت آبه بر طرف نمود.
کود سولفات آهن دارای حالت یونیزه و قابل جذب برای گیاهان بوده و از طرفی به دلیل اینکه کود آهن ۲ ظرفیتی کاملا در آب محلول است ، می تواند آن را هم در سیستم آبیاری (آبیاری قطره ای و یا محلول پاشی) استفاده نمود و هم به شکل چالکود در اختیار گیاهان قرار داد. کمبود آهن در گیاهان معمولا به شکل زرد شدن برگ ها ، به خصوص در قسمت های میان رگبرگ ها خود را نشان می دهد و رفته رفته گیاه ضعیف می شود.
سولفات آهن شکل یونیزه و قابل جذب عنصر آهن است که معمولا از طریق تغذیه وارد بدن شده و به بخشی از هموگلوبین و میوگلوبین تبدیل می شود تا اکسیژن را به سلول ها انتقال داده در آنها ذخیره نماید. اما در صورتی که آهن بدن این طریق تامین نشود ، انسان دچار بیماری هایی نظیر کمبود سلول های قرمز خون ، پورفیریا و تالاسمی می شود و برای درمان آن نیاز به استفاده از قرص آهن یا همان سولفات آهن خواهد بود.
سولفات آهن ۲ ظرفیتی ۷ آبه در صنعت به میزان زیادی در صنایع تصفیه آب استفاده می شود. کاربرد آن برای سختی گیری آب از طریق حذف یون های کلسیم و منیزیم است. همچنین در تولید سیمان برای واکنش با کرومات و کاهش سمیت آن مصرف می شود. در گذشته از سولفات آهن در صنایع تولید پارچه و چرم سازی هم استفاده می شده است. صنایع تولید رنگ ، بتن ، پرداخت چوب و صنایع روی از دیگر زمینه های مصرف سولفات آهن دو ظرفیتی هفت آبه هستند.
اصولا سولفات آهن ۷ آبه یکی از محصولات جانبی صنایع تولید فولاد است که در مرحله اسیدشویی استیل تولید می شود و معادله فرایند آن به صورت زیر است:
Fe + H2SO4 → FeSO4 + H2
دیگر روش تولید سولفات آهن در صنعت تهیه تیتانیوم دی اکسید از ایلمنیت طی فرایند سولفات و یا اکسیداسیون پیریت طی معادله زیر می باشد:
۲ FeS2 + 7 O2 + 2 H2O → ۲ FeSO4 + 2 H2SO4