سایر اسامی زاج سفید : آلوم | سولفات آلومینیوم پتاسیم | آلوم پتاس | زاج عطاری
اسامی لاتین : Alum | Potassium aluminium sulfate
فرمول شیمیایی زاج : KAl(SO4)2
زاج به دسته ای از مواد شیمیایی گفته می شود که از ترکیب یک یون فلزی نظیر پتاسیم ، سلنیوم یا سدیم با سولفات آلومینیوم به دست می آید. زاج سفید یا آلوم از ترکیبات سولفات آلومینیوم است که سفید رنگ بوده و دارای مصارف مختلف شیمیایی و طبی می باشد. نوع معدنی زاج با نام آلونیت شناخته می شود که هم به صورت خام می توان آن را مصرف کرده و هم می توان با پخت آن ، سولفات آلومینیوم پتاسیم پودری تولید نمود. البته در اثر افزودن اسید سولفوریک به همراه حرارت به خاک رس یا بوکسیت نیز می توان زاج سفید تولید نمود.
با وجود اینکه زاج یا آلوم در صنعت دارای مصارف مختلفی است ، اما این ماده بیشتر به دلیل کاربرد های آن در مسائل طبی ، بخصوص طب سنتی شناخته می شود. زاج سفید دارای خاصیت قابض است بنابراین می توان از آن برای مصارف زیر استفاده نمود:
همانطور که گفته شد ، زاج دارای خاصیت قابض است و می تواند منافذ پوست را جمع کند. آلوم ماده ای میکروب کش نیست ولی به دلیل اینکه باعث کاهش میزان تعریق می شود ، از آن به عنوان یک دئودورانت یا ضد عرق استفاده می نمایند.
زاج قادر به بستن و جمع کردن زخم های باز است و می توان با استفاده از آن تا حدودی به کاهش خونریزی بینی ، بواسیر و بریدگی ها کمک کرد.
استفاده از زاج در طب سنتی برای درمان مشکلات پوستی مانند جوش و آکنه ، زخم های آفتی و گوشت اضافه توصیه شده است.
به دلیل اینکه زاج یکی از ترکیبات سولفات آلومینیوم است ، از آن برای تصفیه آب و فاضلاب استفاده می کنند. البته برای این منظور باید از نوع خالص سازی شده و پودری زاج استفاده نمود. صنایع تولید کاغذ ، پارچه ، چرم سازی ، عکاسی و … از دیگر مصرف کننده های آلوم هستند. در صنایع غذایی ، زاج برای تولید بیکینگ پودر و در نگهداری میوه و سبزی مصرف می شود.
به منظور مطالعه بیشتر در مورد زاج و سولفات آلومینیوم ، به صفحه تخصصی سولفات آلومینیوم مراجعه فرمایید.